Girit Adası

Girit (Eski Yunanca Krētē; modern Yunanca Κρήτη Kriti, Osmanlıca گريد Girid), Yunanistan'ın en büyük, Akdeniz'in beşinci büyük adasıdır. Ege Denizi'nin güneyinde yer alır.

Girit dünyaca tanınmış bir turizm merkezidir. En ilgi çeken turistik ziyaret yerleri arasında Knossos, Faistos ve Gortis 'deki arkeolojik sitler, Retimnon (Resmo)'daki Venedik kalesi ve Samarya, Aya İrini ve Aradena geçitlerinin doğal güzellikleri sayılabilir.

Girit Avrupa'nın ilk uygarlıklarından biri olan Minos krallığına (yaklaşık MÖ 2000-1400 arası) beşiklik etmiştir. İngiliz arkeolog Arthut Evans’ın bölgede rastladığı oyulmuş mühür taşlarına olan ilgisi, onu 1900 yılında Knossos’da düzenlediği kazı sonucu Doğu Akdeniz’de “başka bir uygarlığın zanaatkârlığı ve işçiliğinin bir devamı olarak görmediği” bu saraylarının en büyüğüne rastladı. Yapılan kazılar sonucu ortaya çıkan bu medeniyete bir isim vermek gerekiyordu. Bunun için her zaman olduğu gibi efsanelere başvuruldu. Efsanelere göre Zeus’un oğlu olduğu farz edilen Kral Minos’a Girit’in yönetimi verilmişti. Minos’tan sonra gelen hanedan fertlerinin de haliyle “Minos” adıyla anılacağını düşünen İngiliz Arkeologlar Girit Uygarlığını tüm dünyaya “Minos” adıyla yayıp bunlara da “İlk Yunanlar” demiş olsa da, hakikat, o dönemin Giritli sakinlerinin kendilerine ne dediğinin hâlen bilinmemekle birlikte: arkeolog Arthur Evars’ın başvurduğu efsanelerin tabletlerdeki kayıtlardan çok sonrasına ait olduğuydu. Dolayısıyla bu verilerle Girit adasında izlerine rastlanan ilk sakinlerin “İlk Yunanlar” olduğunu söylemek mümkün olmamakla birlikte, “ilk dönemlere ait definler, adadaki toplumun klanlar ya da geniş aileler halinde yaşadıklarını düşündürüyor ve sarayların etrafındaki kasabalarda yapılan kazılar, kendi ambarlarını kontrol eden geniş ve bağımsız ailelerin varlığını gösteriyordu.

Ayrıca, Knossos ile Kandiye arasında kalan, "Khaniale Tekke", Teke ya da Tekke adındaki bölgedir Tunç Dönemine ait oldukça zengin saraylar bulunmuştur. 1. Dünya savaşı sırasında bulunan mezarlar sonrasında birçoğu yağmalanmıştır. Yakın yüzyılda, Girit adasındaki pek çok yer isimlerinin değiştirilmiş olması, adres bulmak ve belgelemek açısından araştırmacıları oldukça zora sokmuştur. 1967’de Tekke mezarlarına da Payne tarafında bulunanlarına da “Fortetsa” adı verilmiştir. Bugün ise Girit'te "Khaniale Teke" antik saray ve mezarlarının olduğu yeri sorsanız, kimse bunların yerini size gösteremeyecektir.

Tarihi

Ada, Roma ve Doğu Roma İmparatorluğu egemenliklerinden sonra Arap işgaline uğramış ve 828-961 arasında Abbasiler'e bağlı Hafsiler tarafından yönetilmiştir. 6 Mart 961'de tekrar Doğu Roma egemenliğine girmiştir. Doğu Roma İmparatorluğu'nun çözülme döneminde Venedikliler tarafından ele geçirilmiştir.

Girit, 1645'te İbrahim saltanatı döneminde Sünbül Ağa hadisesinin tetiklemesi üzerine başlatılan fetihle Osmanlı idaresine geçmiş, Venedik Cumhuriyeti'nin ada üzerinde 1204'den beri devam eden hakimiyetine böylece son verilmiştir. Adanın hemen hemen tamamı ve bu arada Hanya ve Resmo gibi önemli kentler Osmanlı İmparatorluğu tarafından kolaylıkla fethedilebilmişse de, en büyük merkez olan Kandiye kalesinin alınması 24 yıl sürmüş, 1669'da Fazıl Ahmet Paşa tarafından tamamlanabilmiştir.

Adanın Osmanlı hakimiyetine geçişi ile Venedik Cumhuriyeti 'nin Doğu Akdeniz'de yüzyıllardır süregelen önemli rolü son bulmuştur. Ege Denizi'nde ve Mora'da Venedik hakimiyetinde kalan birkaç küçük ada ve kale de müteakip yıllarda Osmanlı Devleti tarafından alınmıştır. Bölgedeki isyankar Rum aileler Trabzon'un Of ilçesi civarlarına yerleştirilmiştir. Kos, Yasiciannis ve Dimitris bugün bilinen ailelerin başlıcalarıdır. Meşhur papaz İgor Yasiciannis'den sonra ailelerin dili dönüştürülmüştür. Bu durum, Osmanlı fütuhatı açısından, Fatih Sultan Mehmet zamanından beri teker teker alınan Ege adalarının ve kıyı kalelerinin ve nihayet 1571'de Kıbrıs'ın (yine Venedik'ten) alınmasının mantıklı bir uzantısını teşkil etmiştir.

24 yıllık fetih süreci ve hemen sonrasında, ilki Batı Avrupa medeniyeti açısından, ikincisi de Osmanlı kültür mozaiği bakımından önem arzeden iki ilginç gelişme cereyan etmiştir. Ada halkı 450 yıl süren Venedik yönetimi bünyesinde orijinal bir entelektüel kültür ve zümre yetiştirmiş bulunmaktaydı. Bu oluşumda Girit'in antik çağlardan beri muhafaza ettiği özgün benliğin ve 1453'den sonra Bizans kültür odaklarının artık tarihe karışmalarının veya köklü bir kimlik değişimi yaşamalarının da etkisi olmuştur. Osmanlı fethi ile birlikte Venedikli Girit kültürel birikimin temsilcilerinden bir kısmı eski idarecileri ile birlikte Batı Avrupa'ya geçmişlerdir. Batı Avrupa'da aydınlanma çağı ruhunu besleyecek olan bu Giritli aydın şahsiyetler arasında en önemlisi İspanyol resim sanatının temel taşlarından biri haline gelecek olan El Greco, veya asıl adıyla Domenikos Theotokopulos'tu.

Aynı dönemde bir kısım Giritli de doğuya yöneldi. O dönemde olgunluk çağına ermiş bulunan Osmanlı bürokratik geleneğinin düzenli kayıtlarından takip edilebildiği üzere, fethin hemen ardından Girit yerli halkı arasında bir ihtidâ (İslamiyet’i kabul) süreci yaşandı. Osmanlı'nın Venediğe kıyasla dini inançlara müsamaha ve vergilendirme konularında ada halkı açısından kurtarıcı kimliğine bürünmüş olduğu rahatlıkla iddia edilebilir. Girit adası Birinci Balkan Savaşı neticesinde 1913 yılında Yunanistan'ın hakimiyetine geçmiştir.

II. Dünya Savaşı'nda

Girit Adası İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal edildi. İngiliz birlikleri, 3 Kasım 1940'ta Yunan Hükûmeti'nin izni ile Girit'e indi. Mihver güçleri tarafından anakara Yunanistan'ın işgali 6 Nisan 1941 tarihinde başladı ve Yunanistan ile birlikte Commonwealth ordularının müdahalelerine rağmen birkaç hafta içinde bu işgal tamamlandı. Kral II. Yorgos ve Emmanuil Çuderos Hükûmeti Atina'dan kaçmak zorunda kalarak 23 Nisan tarihinde Girit'e sığındılar.

Anakara Yunanistan işgalinden sonra Almanya, Girit ve Balkan seferinin son aşamasına geldi. (20 ve 31 Mayıs 1941 tarihleri arasında) on gün süren Nazi Almanyası ve müttefikler (İngiltere, Yeni Zelanda, Avustralya ve Yunanistan) arasındaki sert ve kanlı çatışmaların ardından Girit adası da Almanya tarafından işgal edildi.

20 Mayıs 1941 sabahı, Girit tarihinin ilk büyük havadan saldırı başladı. Üçüncü Reich "Mercury Operasyonu" (Girit Muharebesi) kod adı altında Girit'e bir havadan işgal başlattı. General Kurt Student komutasındaki 17.000 paraşütçü, Maleme, Kandiye ve Rethymnon olmak üzere hava meydanları ile üç stratejik konumlara indirildiler. Paraşütçülerin amacı Kraliyet Donanması ve hala denizleri kontrol eden Yunanistan Donanmasının çökertilerek Anakara Yunanistan'daki Luftwaffe tarafından helikopterle takviye gelişini sağlamak için üç havaalanını işgal etmek ve kontrol etmekti.

Müttefikler 1 Haziran 1941 tarihinde Girit adasını tamamen boşalttı. Alman işgalcilerinin zaferine rağmen, özel eğitimli Alman paraşütçüleri, Müttefik askerler ve Yunan sivil direnişçileri, çok ağır kayıplar verdiler. Adolf Hitler bu yüzden savaşın geri kalanında bu tür büyük ölçekli hava operasyonlarını yasakladı.

Coğrafya

Girit Yunanistan'ın 13 idari bölgesinden biridir. Yunanistan'ın en büyük, Doğu Akdeniz'in Kıbrıs'tan sonra ikinci büyük, Akdeniz'in beşinci büyük adasıdır. Girit, Ege Denizi'nin güney sınırlarını belirler ve yüzölçümü 8.450 km²'dir. 2020 itibarıyla nüfusu 636.504'dir. Adanın uzunluğu 260 km olup, genişliği ise Diyon burnu ile Litinon burnu arasındaki 60 km'lik en geniş mesafeden, doğu ucundaki Yerapetre kıstağında sadece 12 km'lik bir mesafe arasında değişmektedir. Girintili çıkıntılı sahil şeridinin toplam uzunluğu 1,000 km'ye ulaşmaktadır. Yunanistan anakarasının yaklaşık 160 km güneyinde yer alır.

Ada oldukça dağlık bir araziye sahiptir ve bu özelliğini en batıdan en doğuya uzanan aşağıdaki sıradağ zincirleri boyunca korumaktadır:

Lefka Ori veya 'Ak Dağlar' (en yüksek noktası 2.452 m)

İda Sıradağları (en yüksek noktası 2.456 m)

Dikti dağları (en yüksek noktası 2148 m)

Bu dağlar zincirinin arasında Lasiti, Omalos ve Nida ovaları gibi verimli düzlükler, Diktaion ve Idaion mağaraları ve ünlü Samarya geçidi gibi tabiat harikaları yer almaktadır.

İklim

Girit iki farklı iklim kuşağının etkisindedir: ağırlıklı olarak Akdeniz iklimi ve yer yer Kuzey Afrika iklimi. Bu durumuyla Girit özellikle ılıman iklimin etkisi altındadır. Nemlilik denize yakınlığa göre değişmekte, ovalarda kışın kar yağışı istisnai kalırken dağ zirvelerinde sık sık görülmektedir. Yazları sıcaklık 25-35 derece arasında değişmektedir. Güney kıyılarında yer alan ve Kuzey Afrika ikliminden etkilenen Mesara ovası ve Asterusya dağları gibi bölgelerde yazlar daha sıcak ve uzun geçmektedir.

Ekonomi

Evvelce tarıma dayalı olan Girit ekonomik yapısı 1970'lerden itibaren temelden değişmeye başlamıştır. Tarım ve hayvancılık ada ekonomisinde hala önemli bir paya denk gelmekle birlikte, adanın ikliminden ve engebeli coğrafyasından kaynaklanan engeller nedeniyle tarıma dayalı sanayi üretimi belli bir düzeyin ötesine gidememiş ancak özellikle turizm ile bağlantılı hizmetler sektörlerinde kayda değer ilerlemeler sağlanmıştır. Yine de özellikle zeytincilik adada oldukça gelişmiş olup, resmî kayıtlara göre 300.000 zeytin ağacı bulunmaktadır. Girit'te kişi başına düşen yıllık gelir Yunanistan ortalaması ile aynı düzeyde olup, işsizlik ise ülke genelindeki oranın yaklaşık yarısı düzeyinde seyretmektedir.

Adada üç büyük havaalanı bulunmaktadır: Kandiye'deki Nikos Kazancakis havaalanı, Hanya'daki Daskaloyannis askeri havaalanı ve Sitya'daki yeni açılmış sivil havaalanı.

Kültür Turizm

Girit Yunanistan'ın en popüler turizm bölgelerinden biridir. Yunanistan'a turistik girişlerin % 15'i Kandiye'deki havaalanından veya limanından gerçekleşmektedir, bu şehre inen charter uçaklarının sayısı Yunanistan'a inen toplam charter uçaklarının beşte birine denk gelmektedir. 2004 içinde toplam iki milyon turist Girit'i ziyaret etmiştir. Girit'te turizm Yunanistan genelinden de daha hızlı gelişmektedir. 1986-1991 döneminde Girit'teki otel yatak sayısı % 53 artarken Yunanistan'ın diğer bölgelerinde bu artış % 25'te kalmıştır. Lüks otellerden aile pansiyonlarına her çeşit turistik tercihe hitap edecek altyapı mevcuttur.

Yönetim

Yerleşim birimleri

Girit'in başlıca şehirleri:

Heraklion (Iraklion veya Kandiye) (nüfus 150.000)

Hanya (nüfus 75.000)

Retimnon (Resmo) (nüfus 32.000)

Yerapetre (nüfus 23.800)

Aya Nikola (nüfus 19.400)

Sitia (Sitya) (nüfus 14.500)

Yönetim birimleri

Kandiye

Heraklion, Kötüryo, Temnos, Rizo, Piryotiçe, Maloviz (Moloviz), Menufaç, Mirabela, Kenuryo, Pedya, Petriye, Ayamiron, Kastel

Hanya

Hania, Kisamo (Kisamu), Apokoron, Selne (Selino), Kandanos

Resmo

Retimnon, Milayotmo, Milopotamu, Humeiri, Marona, Amari (Amarya), Amari-Apometalos köyü, Amari-Hrisis köyü, Amari-Aposti köyü

Esfakye

Esfakye (İsfakiye, İsfaksiye, İsfakye, Esfakiye), Eyuvasil (Ayvasil), Eyuvasil-Kumya köyü, İzzeddin, Suda, Vianos

Laşit

Lassithi (Laşid), Esine, Yerepetre (Yerapetre), Ayanikola, Estiye (Sitia)

İdari yapı

Girit adası 4 vilayete (Yunanca nomos, νόμοι) ayrılmıştır. Bunlar:

Hanya

Kandiye

Resmo

Laşit

Amatör radyoculuk açısından Yunanistan'dan ayrı bir bölge olarak telakki edilmektedir. Alan kodu SV9'tür. Ayrıca, Ortodoks mezhebi idari yapısı açısından Girit Başpiskoposluğu, Atina merkezli Yunanistan otosefal kilisesi'ne değil, Fener Patrikhanesi'ne bağlıdır ve Oniki Adalar ve diğer bazı Ege adaları'nın metropolitlerini idaresi altında toplamaktadır. Girit halkının kendisini Yunan dünyasının diğer bölgelerinden farklı görme dürtüsü yüksektir ve zaman zaman spazmodik ve folklorik boyutları pek de aşmayan ayrılıkçı hareketler cereyan etmiştir.

Devamı

Panama Kanalı

Panama Kanalı, Orta Amerika'nın en güney ülkesi Panama topraklarında yer alır ve Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus'u birbirine bağlayan su kanalıdır.

Fransa tarafından 1881 yılında başlanan Kanal inşası, mühendislik sorunları ve yüksek işçi ölüm oranları nedeniyle durduruldu. Fransızların başarısız girişiminden sonra, 4 Mayıs 1904'te ABD projeyi devraldı. İnşaat ABD tarafından tamamlanarak, Kanal 15 Ağustos 1914'te hizmete açılmıştır. 77 kilometre uzunluğundaki Kanalın yapımı sırasında, sıtma ve sarıhumma gibi hastalıklardan büyük toprak kaymalarına kadar her türlü güçlükle karşılaşılmış ve yaklaşık 27.500 Kanal çalışanı bu süreçte can vermiştir. Bu Kanal Güney Amerika ve Kuzey Amerika'yı birbirinden ayırır.

Panama Kanalı’nın yönetiminden sorumlu olan hükûmet ajansı Panama Kanalı Otoritesi, vizyonlarını küresel bağlantı lideri ve yönlendiricisi olarak gösterirken; misyonlarını Panama’nın refahına sürdürülebilir bir katkıda bulunmak ve ürünleri global pazarlarla buluşturmak olarak belirlemişlerdir. 2019 yıllık raporuna göre Panama Kanalı’nın ülke hazinesine yaptığı doğrudan katkı 1.786 milyar dolardır. Yine bu rapora göre Panama Kanalı’nın 144 ticaret rotası, 1700 liman ve 160 ülke ile bağlantısı bulunmaktadır. Ulusal ekonomiye sunduğu toplam katkı payı ise 2.889 milyar dolardır. GSYİH oranlarına baktığımızda 104,1 milyar dolar ile dünya sıralamasında 83. sırada bulunan Panama, sektör dağılımında %82’lik bir hizmet sektörü ile ve Panama Kanalı’nın da etkisiyle iş gücünün %64’ünden fazlasının hizmet sektöründe çalışmasıyla birlikte gelir dağılımındaki adaletsizlik konusunda Latin Amerika’daki en kötü ülkelerden biridir. Her ne kadar Panama Kanalı’nı genişletme projesi kanalın kapasitesini büyük oranda artırmış olsa da güçlü ekonomik performans geniş çapta bir refaha ulaşılmasını sağlayamamıştır.

Bugün New York'tan San Francisco'ya giden bir geminin, Panama Kanalını kullanarak 9.500 km yol yapması, Horn Burnu'nun dolaşılmasını zorunlu kılan eski günlerdeki 22.500 km yola oranla büyük bir kolaylıktır.

Açılışından 2002 yılına dek, yaklaşık 800.000 geminin geçtiği tahmin edilen Panama Kanalı'ndan her yıl 14.000'den fazla gemi geçmekte olup taşınan yük miktarı 203 milyon tonu bulmaktadır.

Kanal boyunca yolculuk yaklaşık 9 saat sürmektedir. Ayrıca kanalda bulunan indirgeçli kaldırgaç sayesinde aşılması zor olan noktalarda gemiler ilerleyebilmekte ve hareketlenme kazanabilmektedir.

Panama Kanalı dünyanın mühendislik harikasıdır ve en pahalı Kanaldır. Kanal, bölgenin sosyoekonomik koşullarını geliştirmiştir. Panama Kanalı ile Panama halkının refah seviyesi yükselmiştir. Kanal ülkenin gelişimine önemli katkılar sağlamıştır.

Panama Kanalı deniz seviyesinden 28 metre yukarıdadır. Sıvıların dengesi kanunundan faydalanılarak gemiler Kanal içinde yavaş yavaş yükseltilir ve aynı metotla diğer tarafa doğru indirilir.

Yapılışı

Panama Kanalı için ilk girişim 1 Ocak 1881'de yapıldı. Proje, Süveyş Kanalı'nın inşasını gerçekleştiren Ferdinand de Lesseps'in önderliğinde deniz seviyesi kanalı olarak tasarlandı.

Kanal yapımının ilk yıllarında organizasyon eksiklikleri ve kazım sonucunda ortaya çıkan atıkları nakledecek araç bulunmaması sonucu ilk ciddi sorunlar oluşmaya başlamıştır. Bütün bunların yanında ortaya çıkan toprak kaymaları ile büyük zorluklarla karşılaşılmıştır. Toprak kaymalarının engellenmesi için Kanalın belli bölgelerinde kazı derinliği azaltılmak zorunda kalınmıştır.

26 Haziran 2016 tarihinde genişletilmiş bir Panama Kanalı tekrar faliyete girmiştir.

İnşaatı

Fransız girişimi

Çevre şartları, projenin zorluğu, maliyet vs. nedeniyle $287,000,000 para ve tahminen 22,000 insan (kaza ve hastalık sebebiyle) kaybedildi. İklim koşulları ve nem nedeniyle çoğu araç zarar görmüş ve paslanmıştı. Sivrisinekler aracılığıyla bulaşan sıtma ve sarıhumma hastalıkları işçiler arasında yayılmaya başladı. Teknik, sağlık ve finansal sorunlar nedeniyle Fransızların bu girişimi başarısızlıkla sonuçlandı. 1889 yılında şirket battı ve 15 Mayıs'ta çalışmalar yasaklandı. Panama skandalı olarak bilinen bu olay sonucunda Charles De Lesseps (Ferdinand de Lesseps'in oğlu) suçlu bulundu ve beş yıl hapse mahkûm edildi, fakat karar daha sonra iptal edildi.

Amerikan girişimi

Fransızların "başarısız" girişiminden sonra ABD yönetimi 4 Mayıs 1904'te resmi olarak inşayı üstlendi. Kanal, 15 Ağustos 1914'te hizmete açılmıştır.

WikiLeaks

Ana madde: Amerika Birleşik Devletleri diplomatik belge sızıntısı

WikiLeaks internet sitesinde yayınlanan ve Amerika Birleşik Devletleri diplomatik belge sızıntısı olarak bilinen belgelere göre ABD, Panama Kanalı'nın genişletilmesi ihalesinin, ihaleyi kazanan İspanyol Sacyr Vallehermoso firmasından alınarak Amerikalı Bechtel firmasına verilmesi için Panama hükûmetine baskı yapmış.

Devamı

Coğrafi Keşifler

Keşifler Çağı olarak da bilinen coğrafi keşifler dönemi, 15'inci yüzyılın birinci yarısından 17'nci yüzyılın ortalarına kadar Portekizli ve İspanyol kaptanlar tarafından, Asya'daki baharat ve değerli maden zenginliğine ulaşacak alternatif ticaret yollarının bulunması amacı ile başlatılıp bu yolda "yeni" kıtalar, okyanuslar ve deniz aşırı toprakların Eski Dünya tarafından keşfedilmesine sebep olan tarihsel aralıktır.

Coğrafi keşifler dönemi ana seferler ve bunlar sonucunda keşfedilen yerler:
       İspanyol İmparatorluğu ve sömürgeleri
       Portekiz Krallığı ve sömürgeleri

Avrupa ile Asya arasındaki en büyük kara ticareti ağı olan İpek Yolu'nun, Osmanlı İmparatorluğu tarafından vergilendirilmesi ve Avrupalıların talep ettiği ürünün denetlenerek verilmesi, Avrupalı yönetimleri rahatsız ediyordu. Asya'ya ulaşmak için kara yoluna alternatif bir yol bulmak gerekliydi; denizi bir alternatif olarak gören Avrupa'da –özellikle güneybatı Avrupa'da– denizciliğe olan önem arttı ve uzun deniz seferlerine çıkabilecek cesur kaptanların yetiştirilmesi için çaba sarf edildi. Avrupa kültürünün hızla yayılmasına, Avrupa'nın zenginleşmesine ve küreselleşmenin ilk tohumlarının atılmasına yol açan Keşifler Çağı, aynı zamanda sömürgeciliğin ve merkantilizmin, Avrupa'daki ulusal politik sistemin koyu bir şekilde benimsenmesini sağlamıştır. Bu dönem, yerliler tarafından "bilinmeyen kıtalardan işgalcilerin gelişi" olarak yorumlandı.

1492'de Amerika kıtasına ayak basan kaptan Kristof Kolomb 
(yere çömelen) ve gemi mürettebatı, San Salvador Adası, Karayipler

İlk olarak Portekizli kaptanlar tarafından, 1419 ile 1427 arasında Atlas Okyanusu'ndaki Madeira ve Azor takımadaları keşfedildi. 1434'ten önce Portekizliler ilk olarak Afrika'nın batı kıyılarına, ikinci olarak ise Ümit Burnu'nu fark ederek Hindistan'a uzanacak güzergâhı keşfettiler. Kaptan Kristof Kolomb'un 1492 ile 1502 arasındaki Atlantik-ötesi keşfi olan Amerika seferlerinden, 1543'e kadar Japon adasının, Sri Lanka'nın ve diğer Asya topraklarının keşfine kadar Portekiz ve İspanya deniz seferlerine, keşiflerine, ülkelerine ve Avrupa'ya zenginlik getirmeye devam etti. Bu sayısız deniz seferleri Atlantik, Hint ve Büyük Okyanus ve onlarca deniz aşırı toprağın Avrupalılar tarafından keşfedilmesi, 19'uncu asrın dördüncü çeyreğine kadar devam eden Amerika, Afrika, Asya ve Okyanusya deniz seferlerine, ve 20'nci asrın ilk yarısında kutup bölgelerinin araştırma hedefi olmasına yol açtı.

Avrupa ticaretinin yükselişi

12'nci ve 15'inci yüzyılları arasında Avrupa ekonomisi, nehir ve deniz ticaret yollarının birbirine bağlanmasıyla olumlu yönde evrilmiş ve Avrupa'nın, dünyadaki en müreffeh ticaret ağlarından biri olmasına neden olmuştur. 12'nci asırdan önce, Cebelitarık Boğazı'nın doğusunda ticaretin önündeki en büyük engel, yetersiz gemi tasarımından ziyade ticari bir teşvik eksikliğiydi. İspanya'nın ekonomik büyümesi Al-Andalus'un (Endülüs) fethedilmesini ve 1147 Lizbon kuşatmasını izledi. Birinci Haçlı Seferi'nden önce başlayan Fatimid Halifeliği, İspanyol ve Portekiz deniz gücünün gerilemesine ancak Venedik, Cenova ve Pisa gibi denizci İtalyan devletlerinin Doğu Akdeniz'de ticarete egemen olmasına yardımcı oldu ve İtalyan tüccarların zengin olmasında etkili oldu.

11'inci yüzyılın dördüncü çeyreğinde Büyük Britanya, Normanlar tarafından fethedilince, Kuzey Denizi’nde barışçıl ticarete izin verdi. Kuzey Germen toprakları ve Kuzey Baltık Denizi boyunca kuzey Almanya'daki ticaret lobisi konfederasyonu olan Hansa Birliği, bölgenin ticari gelişiminde etkili oldu. 12'nci yüzyılda Flanders, Hainault ve Braband bölgesi, Cenova ve Venedik'teki tüccarları doğrudan Cenova'dan yola çıkmaya teşvik eden Kuzey Avrupa'daki en kaliteli tekstilleri üretmeye başladı. İki geç yelken kulesi ve bir başucu ile bir Caravel. Caraveller Portekizliler tarafından icat edildi, daha fazla manevra kabiliyetine sahiptiler ve Keşif Çağı için gerekliydi.

Teknoloji: Gemi tasarımı ve Pusula

Coğrafi keşifler dönemini tetikleyen önemli teknolojik yenilikler, manyetik pusulanın benimsenmesi ve gemi tasarımındaki ilerlemelerdi. Pusula, güneşin ve yıldızların referansına dayanan eski navigasyon yöntemine göre daha kullanışlıdır. Pusula 11. yüzyılda Çin'de navigasyon için kullanılmış ve Hint Okyanusu'ndaki Arap tüccarlar tarafından benimsenip kullanılmıştır. 12. yüzyılın sonlarına ve 13. yüzyılın başlarına doğru Avrupa'ya yayıldı. Hint Okyanusu’nda navigasyon için pusulanın kullanımı ilk olarak 1232'de, Avrupa’da ise 1180’de kaydedilmiş.

Gemi Dümeni (Temsili)

Denizcilik için Malay halkı, MÖ 1'den en az yüz yıl önce, bambu ile güçlendirilmiş dokuma hasırlardan yapılan kendilerine özgü yelkenleri bağımsız olarak icat etmişti. Han hanedanı zamanında (MÖ 206 ila MS 220) Çinliler, güney kıyılarını ziyaret eden Malay’lardan bu teknolojiyi öğrendiler. Bu tür yelkenlerin yanı sıra, denge yelkenleri de yaptılar (tanja yelkenleri).

Başlıca nedenleri

Bilimsel ve teknolojik alandaki ilerlemeler

Doğu ülkelerinin zenginliği

Cesur gemicilerin yetişmesi

Avrupalıların dünyayı tanıma merakı ve Hristiyanlığı yayma amaçları

Avrupalıların Hindistan'a ulaşmak için yeni yollar aramaları (İpek ve Baharat Yolları Osmanlı Devletinin elindeydi.)

Kralların Coğrafi Keşifleri teşvik etmeleri (özellikle Portekiz ve İspanyol krallar)

Kristof Kolomb (1451 – 1506), 1492 senesinde baharat, altın ve diğer zenginliklerin fazlasıyla bulunduğu Hindistan'a ulaşma ümidi ile istemeden Amerika Kıtası'nı bulmuştur. Portekizli kaptan Bartolomeu Dias'ın Ümit Burnu'nu keşfetmesinden sonra Vasco da Gama, buradan dolaşarak Hint Okyanusu ve Hindistan'a ulaştı. Portekizli Macellan ve Del Kano, dünyayı dolaşarak geçtiler ve bunun sonucunda dünyanın yuvarlaklığına dair kesinleştirici sonuçlara ulaşmışlardır. Venedikli gezgin Marco Polo (1254 – 1324) Asya gezilerinin anlatımlarıyla Avrupa'nın Doğu uygarlıklarını tanımasını sağlamıştır.

Başlıca sonuçları

İpek ve Baharat yolları önemini kaybetti yerine Atlantik Okyanusu kıyısındaki limanlar (Lizbon, Amsterdam, Rotterdam ve Londra) önem kazandı. Bu durum özellikle Osmanlı’yı ekonomik açıdan olumsuz etkilemiştir.

Yeni bulunan topraklardan Avrupa’ya bol miktarda altın ve gümüş girdi. Keşfedilen yerlere özellikle Amerika Kıtasına Avrupa’dan büyük göçler oldu. Avrupa kültürü bu bölgeye yayıldı.

Avrupa’da zengin ve sanattan zevk alan bir sınıf olan Burjuva sınıfı ortaya çıktı. Bu durum, Rönesans hareketlerinin başlamasında etkili olmuştur.

Avrupalılar bilinmeyen birçok bitki ve hayvan türünü Avrupa’ya taşıdı.

Avrupalılar keşfedilen yerlerde sömürge imparatorlukları kurdular.

Hristiyanlık dini geniş alanlara yayıldı. Fakat bilimsel gelişmeler sonucu ortaya çıkan gerçekler kiliseye ve din adamlarına olan güveni azalttı.

Reform ve Rönesans hareketlerinin etkileriyle gelişmiş oldukları gibi kendileri de bu hareketlerin gelişimini etkilemişlerdir. Bu keşifler sonucunda Avrupa yeni kıtalara yayılma ve onların zenginlik kaynaklarını ele geçirme olanağı elde etmiştir. Avrupa düşüncesi ve kültürü, evrensel bir değer olarak bu süreçten itibaren yayılmaya ve egemen kılınmaya başlanmıştır. Bunu yaparken Avrupalılar, yerli halkları ve yerel yaşamı dağıtmış ve hatta yok etmiş, Avrupa kültürünü egemen kılma sürecini şekillendirmiştir. Hem doğal hem de kültürel farklılıkları yok eden bir süreç olmuştur. Bu klasik sömürgecilik olarak bilinen sömürgecilik süreci bu dönemle başlamıştır.

14. yüzyılın sonlarından başlayarak 16. yüzyıla kadar Avrupalıların yeni ticaret yolları keşfetmek adına yeni deniz yolları araması sonucu oluşturdukları organizasyon, gezi Amerika da dahil pek çok popüler kıtanın keşfiyle son bulmuştur.

15. yüzyılda özellikle birçok Avrupa ülkesi, Avrupa’da son derece pahalı olan ipek ve baharatın önemini anlamış ve Hindistan'a ulaşmanın, ticaret yapmanın bir yolunu aramasıyla başlamıştır. Hindistan'a karadan ulaşmak o dönem ve koşullar içinde oldukça zorluydu bu yüzden Hindistan'a ulaşmanın yeni bir deniz yolunun keşfedilmesiyle mümkün olacağı fikri pek çok krala cazip gelmiştir. Lakin bu fikirlerle pek çok cimri kral bile dönemin önde gelen denizcilerine hazinesinden yüklü miktarda servet ödemiştir.

Özellikle Portekiz tahtına prens Henry’nin geçmesiyle başlayan coğrafi keşifler, onun kurduğu okullardan çıkmış Vasco da Gama, Bartolomeo Diaz gibi pek çok ünlü denizcilerle başarılı sonuçlar elde etmiştir.

Fakat bugün Amerika'yı keşfetmesiyle ünlenen ve en popüler denizci olarak tanınan Kolomb bile Amerika kıtasına doğru gitmeyi tercih ederken yeni bir kıta için değil, dünyanın diğer tarafından dolanıp Hindistan'a ulaşabileceğini düşünmüş ve İspanyol ile Portekiz krallarına bu şekilde bir fikir ortaya atarak onların desteğini almaya çalışmıştır. Bunun imkânsız olduğu ancak günümüz şartlarında anlaşılacaktı.

Osmanlı İmparatorluğuna etkileri

- Avrupa’nın, Osmanlı Devleti’ne bağımlılığı azaldı.

- Akdeniz limanlarının önem kaybetmesi, Osmanlı Devleti’nin ticari gelirlerini önemli ölçüde azalttı.

- Osmanlı Devleti, Coğrafi Keşiflerin getirdiği olumsuzlukları önlemek için Süveyş Kanalı Projesi’ni oluşturdu. Lakin bunu ancak 1869’da Fransızlar gerçekleştirdi.

- Hint Okyanusu'nda Portekizliler ile savaştı fakat galibiyet elde edemedi.

- Don - Volga Kanalı Projesi’ni gerçekleştirerek İpek Yolu’nu tekrar canlandırmak istedi. Ancak bunda da başarılı olamadı.

- Akdeniz limanlarını yeniden canlandırarak gümrük gelirlerini artırmak için Avrupalı devletlere kapitülasyonlar vermek zorunda kaldı.

Aşağıda, Avrupalılar'ın Avrupa topraklarının dışına çıktıklarında yaptıkları Coğrafi Keşifler'in bir listesini bulabilirsiniz..

Tarih	Keşfedilen nokta	Kâşifler (Denizci & Jeografikerler)
860'a doğru	İzlanda	Naddod
875'e doğru	Beyazdeniz	Ottar
982'ye doğru	Grönland	Kızıl Erik
1246	Tataristan	Giovanni, Dal Piano Dei Carpini
1253	Moğolistan	Rubroek
1271-1275	Çin	Marco Polo
1431	Azor Adaları	Gonçalo Velho
1441	Beyaz Burun	Nuno Tristao
1445	Senegal	Lançarote Peçanha
1471	Gine Körfezi	Joao de Santarem
1482	Kongo	Diego Cam
1487	Ümit Burnu	Bartolomeu Dias
1492	Amerika (San Salvador)	Kristof Kolomb
1492	Haiti	Kristof Kolomb
1497	Newfoundland	Giovanni Caboto, Sebastiano Caboto
1497-1499	Afrika ve Hindistan kıyıları	Vasco da Gama
1498	Labrador	Giovanni Caboto
1499	Venezuela	Alonso de Ojeda, Amerigo Vespucci
1500	Amazon	Vicente Yáñez Pinzón, Martín Alonso Pinzón
1500	Brezilya	Pedro Alvares Cabral
1502	Orta Amerika	Kristof Kolomb
1505	Sri Lanka	Francisco de Almeida
1508	Malakka	Siqueira
1511	Sunda Adaları	A. d'Abreu
1513	Florida	Juan Ponce de León
1513	Panama	Nunez de Balboa
1515'e doğru	Bermuda Adaları	Juan Bermudez
1516	Rio de la Plata	Diaz de Solis
1518	Meksika	Fernanadez de Cordoba
1519	Tenochtitlan (Meksika)	Cortes
1520	Ateş Ülkesi	Ferdinand Magellan
1521	Filipin Adaları	Ferdinand Magellan
1524	Nouvelle France	Versazano
1532-1534	Peru'nun fethi	F. Pizarro
1534	Kanada	Jacques Cartier
1535	Kaliforniya	Cortes
1535	Şili	D. de Almagro
1540	Colorado	F. Alarcon
1542	Japonya	Mendes Pinto
1568	Salomon Adaları	Mendana
1576	Baffin Adası	Frobisher
1577	Virginia	W. Raleigh
1581-1584	Sibirya	Yermak
1585	Davis Boğazı	J. Davis
1594	Novaya Zemlya	Barents
1595	Marquises Adaları	Mendana
1605	Yeni Hollanda (Avustralya)	Willem Janszoon
1606	Yeni Hebrides Adaları	Queiros
1610	Hudson Körfezi	Henry Hudson
1615'e doğru	Horn Burnu	J. Lemaire
1642	Tasmanya	A. Tasman
1642	Yeni Zelanda	A. Tasman
1697	Kamçatka	Atlasov
1700	New Britain	Dampier
1722	Samoa Adaları	Roggeveen
1739	Bering Boğazı	Bering
1741	Aleut Adaları	Bering ve Delisle
1767	Tahiti	Wallis
1768	Lousiade Takımadaları	Bougainville
1772	Kerguelen Adaları	Kerguelen
1774	Yeni Kaledonya	James Cook
1778	Yeni Kaledonya	James Cook
1788	Mackenzie Irmağı	Mackenzie
1791	Vancouver Adası	Vancouver
1840	Adélie toprağı	Dumont d'Urville
1839-1842	Victoria toprağı	J. C. Rose
1878-1879	Kuzeydoğu Geçidi	E. Nordenskjöld
1903-1906	Kuzeybatı geçidi	R. Amundsen
1908-1909	Magnetik Güney Kutbu	E. Schackleton
1909	Kuzey Kutbu	Peary
1911	Güney Kutbu	R. Amundsen
1926	Güney Kutbu	R. Amundsen ve Nobile

Devamı

Bağımlı Bölgeler ve Ülkeler

Aşağıdaki bağımlı bölgeler listesinde bağlı oldukları ülkeler ile fiziki bağı olmayan ancak o ülkeye bağlı ve/veya bağımlı bir konumda olan bölgeler listelenmiştir. Bu bölgeler (çoğu Avrupa ülkelerinin eski kolonileri) özellikle iç işlerinde özerklik yaşayabilmekte olup, uluslararası hukuk çerçevesinde tam egemenliğe sahip değildirler ve dış işlerinde anakara ülkeye bağlıdırlar.

Buna bağlı olarak burada bölgelerin bayrakları ve armaları da bağlı bulundukları ülkelerin bayraklarından ve armalarından da farklılık göstermekte olup, bu bayrak ve armaların bir kısmı bağımsız ülke bayrağı çerçevesinde değerlendirilerek siyasi ve sportif olaylarda kullanılırken bir kısmı yerel olarak sadece o bölgede kullanılmaktadır.

Bu listede uluslararası hukuka göre bağlı bulundukları ülke sınırları içerisinde farklı statülerle özerklik yaşayan bölgeler dahil edilmemiştir.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Åland Finlandiya'ya bağlı bir il konumunda olan ada geniş özerk haklara sahiptir. Ada her ne kadar Finlandiya'ya bağlı bir bölge olsa da, ada nüfusu kendisini İsveç kültürüne daha yakın hissetmektedir. Ada bayrağında İsveç'e olan bağlılık kullanılan renklerde de ifade edilmiştir.
			Alderney Manş Adaları içerisinde yer alan ve bu ada grubunun en kuzeyinde bulunan Alderney, Büyük Britanya içerisinde yer almamasına rağmen Britanya kraliçesine tabi bir konumdadır.
			Amerika Birleşik Devletleri Virjin Adaları Üç ana adadan oluşan Virjin adaları Amerika Birleşik Devletleri'nin ülke sınırları içerisine dahil olmadan A.B.D.'nin kendisine bağlı dış bölgelerinden biri konumundadır.
			Amerikan Samoası Amerikan Samoası adaları Amerika Birleşik Devletleri'nin ülke sınırları içerisine dahil olmadan A.B.D.'nin kendisine bağlı dış bölgelerinden biri konumundadır.
			Anguilla Ada Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge konumunda olup, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir.
			Aruba Güney Amerika'da Venezuela'nın kuzey kıyılarında yer alan ve iç işlerinde özerk bir konuma sahip olan ada Hollanda'ya bağlı bir bölgedir.
			Azorlar Portekiz anakarasından 1369 km batısında Atlas Okyanusu'nda yer almaktadır. Ada Portekiz içerisinde özerk bir statüye sahip konumda olup, aynı zamanda da Avrupa Birliği bölgesi olarak da kabul edilmektedir.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Bermuda Ada Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge konumunda olup, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir. Ada konum itibarıyla ABD doğu kıyılarının en yakın noktasına 1.037 km mesafededir.
			Bonaire Güney Amerika'da Venezuela'nın kuzey kıyılarında yer alan ada Hollanda'ya bağlı bir bölgedir. 2010 yılına kadar diğer iki adalar olan Aruba ve Curaçao ile Hollanda Antilleri'ni oluşturan Bonaire, bu yıldan itibaren diğer iki adaların da olduğu gibi bağımsız adalar haline getirilmiş ve Hollanda'nın anakara dışında yer alan ve hiçbir ile bağlı olmayan özel bölgeleri olarak belirlenmiştir.
			Bouvet Adası Ada Norveç Krallığı içerisinde yer almamasına rağmen bu ülkeye bağlı bir bölge olarak kabul edilmektedir. Yaşamın olmadığı ada Atlas Okyanusu'nun en güney noktasında yer almakta olup, ulaşımın en zor olduğu bölgelerin başında bulunmaktadır.
			Britanya Antarktika Toprakları Antarktika'da yer alan ve birçok ülke tarafında da hak iddia edilerek bölümlere ayrılan kıtada yer alan kısım Birleşik Krallık tarafından Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir.
			Britanya Virjin Adaları Ada Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge konumunda olup, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir.
			Britanya Hint Okyanusu Toprakları Ada Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge konumunda olup, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir. Ada Chagos Takımadaları içerisinde yer almaktadır.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Cebelitarık İberya'da bulunan bölge Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge konumunda olup, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir. İber yarımadasının en güney ucunda yer alan bölge 1713 yılında bu yana Utrecht Antlaşması çerçevesinde Birleşik Krallık idaresinde bulunmakta olup, İspanya bu tarihten itibaren günümüze kadar askeri ve referandum gibi diplomatik adımlar ile bölge üzerinde ki iddiasından vazgeçmemiştir.
			Ceuta Özerk şehir konumunda olan Ceuta,İspanya'ya bağlı bir konumda olup, Afrika kıtasında yer almaktadır. Önceki dönemlerde Portekiz egemenliğinde de bulunan şehir, armasında buna ithafen Portekiz bayrağında da yer alan armaya benzer bir motif kullanmaktadır.
			Chatham Adaları Yeni Zelanda'nın doğusunda yer alan takımada. 1842 yılından beri Yeni Zelanda'ya bağlı olan takımada 10 adadan oluşmaktadır.
			Curaçao Ada bölgede bulunan diğer iki adalar olan Aruba ve Saint Martin ile birlikte iç işlerinde bağımsız olan ama dış işlerinde Hollanda'ya bağlı olan bir bölge konumdadır. Ada, Güney Amerika'da Venezuela'nın kuzey kıyılarında yer almaktadır.
			Cayman Adaları Ada Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge konumunda olup, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir.
			Cocos Adaları Ada Avustralya'da herhangi bir eyalete ya da eyalet bölgesine bağlı olmamakla birlikte bu ülkenin dış bölgelerinden birini oluşturmaktadır. Ada'nın yönetimi Avustralya Ulaşım ve Bölgesel İlişkiler Bakanlığı tarafından gerçekleştirilmektedir.
			Christmas Adası Ada Avustralya'da herhangi bir eyalete ya da eyalet bölgesine bağlı olmamakla birlikte bu ülkenin dış bölgelerinden birini oluşturmaktadır. Ada'nın yönetimi Avustralya Ulaşım ve Bölgesel İlişkiler Bakanlığı tarafından gerçekleştirilmektedir.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Falkland Adaları Ada iç işlerinde özerk bir konumda Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge olup, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir. Malwinen olarak adlandırdıkları ada üzerinde 1833 yılından bu yana Arjantin'de hak iddia etmekte olup, konunun çözümü için en son 2013 yılında gerçekleştirilen referandumda katılımcıların %99,8'i Birleşik Krallık'a bağlı kalmayı tercih etmiştir. Ada coğrafi açıdan Güney Amerika kıtasına dahil edilmekte olup, Arjantin'in güneydoğu kıyılarından 395 km doğu mesafesinde yer almaktadır.
			Faroe Adaları Danimarka'ya bağlı bir bölge konumunda olan ada geniş özerk haklara sahiptir.
			Fransız Guyanası Bölge Fransa'ya bağlı bir il konumunda olup, Fransa'nın denizaşırı illeri'nden biri olarak kabul edilmektedir. Güney Amerika'da yer alan Fransız Guyanası, Fransa'ya tam bağlı olmasında dolayı Avrupa Birliği bölgesi olarak kabul edilmekte olup, aynı zamanda NATO üyesidir. Fransız Guyanası sınırları içerisinde para birimi olarak AB para birimi olan Euro kullanılmaktadır.
			Fransız Güney ve Antarktika Toprakları Bölge Fransa'ya bağlı bir bölge konumunda olup, Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu'ndan biri olarak kabul edilmektedir. Antarktis'te yer alan ancak hakimiyeti uluslararası hukukta bir geçerliliği olmayan bölge ile birlikte civarında yer alan küçük ölçekli adaları kapsayan bölge tüm işlerinde Fransa'ya bağlıdır.
			Fransız Polinezyası Bölge Polinezya'da Fransa'ya bağlı bir bölge olarak yer almakta olup, Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu'ndan biri olarak kabul edilmektedir. Fransız Polinezyası içerisinde yer alan Tahiti adalar topluluğunun en bilinen turistik adası konumundadır. Adalar topluluğu Avrupa Birliği içerisinde yer almamakta olup, para birimi olarak CFP frangı kullanılmaktadır.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Grönland Danimarka'ya bağlı bir bölge konumunda olan ada geniş özerk haklara sahiptir. Dünya üzerinde bulunan en büyük ada (Avustralya kıta olarak kabul görmektedir) olarak kabul edilen Grönland, coğrafi açıdan Kuzey Amerika'ya dahil edilmektedir.
			Guadeloupe Bölge Fransa'ya bağlı bir il konumunda olup, Fransa'nın denizaşırı illeri'nden biri olarak kabul edilmektedir. Karayipler'de yer alan Guadeloupe, Fransa'ya tam bağlı olmasından dolayı Avrupa Birliği bölgesi olarak kabul edilmekte olup, aynı zamanda NATO üyesidir. Guadeloupe sınırları içerisinde para birimi olarak AB para birimi olan Euro kullanılmaktadır.
			Guam Guam, Amerika Birleşik Devletleri'nin ülke sınırları içerisine dahil olmadan A.B.D.'nin kendisine tam bağlı dış bölgelerinden biri konumundadır.
			Guernsey Manş Adaları içerisinde yer alan ada Büyük Britanya içerisinde yer almamasına rağmen Britanya kraliçesine tabi bir konumdadır.
			Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları Ada Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge konumunda olup, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir. Atlas Okyanusu'nun güneyinde yer alan ada topluluğu Güney Kutbu'nun 60 km uzağında yer almaktadır.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Herm Manş Adaları içerisinde üzerinde yaşam olan en küçük ada konumunda olup, Büyük Britanya içerisinde yer almamasına rağmen Britanya kraliçesine tabi bir konumdadır.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Jan Mayen Ada Norveç Krallığı içerisinde yer alan ve bu ülkeye bağlı bir bölge olarak kabul edilen ada, başkent Oslo'ya bağlı bir vali tarafından yönetilmektedir. Araştırmacıların dışında bir yaşamın bulunmadığı ada Arktik Okyanusu'nda yer almaktadır.
			Jersey Manş Adaları içerisinde yer alan ada Büyük Britanya içerisinde yer almamasına rağmen Britanya kraliçesine tabi bir konumdadır.
			Johnston Atolü Amerika Birleşik Devletleri'ne dahil olmasa da bu ülkenin hakimiyetinde olan ada Amerika Birleşik Devletleri'nin küçük dış adaları içerisinde yer almakta olup, Büyük Okyanus'ta bulunmaktadır. Yaşamın olmadığı atol Hawaii adasının 1.150 km güneybatısında yer almaktadır.
			Juan Fernández Adaları Şili'ye ait adalar grubudur. Adalar yaklaşık Şili topraklarının 670 km batısında ve yine yaklaşık Valparaíso'nun enleminde bulunur ve 3 adadan oluşur

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Kanarya Adaları Ada İspanya'ya bağlı bir bölge konumunda olup, on yedi üyeye sahip İspanya Özerk Toplulukları grubu içerisinde yer almaktadır. Yedi ana ve altı yan adadan oluşan ada topluluğu Afrika kıtasına yakın bir konumda Fas kıyılarının batısında yer almaktadır.
			Kraliçe Maud Toprakları Ada Norveç Krallığı içerisinde yer almamasına rağmen Norveç tarafından bu ülkeye bağlı bir bölge olarak kabul edilmektedir. Norveç'in bu kabulüne rağmen bölge Antarktika Antlaşması çerçevesinde tarafsız bölge olarak kabul edilmekte ve uluslararası hukukta hiçbir ülkeye bağlı olmayan bir bölge olarak görülmektedir.
			Kuzey Mariana Adaları Amerika Birleşik Devletleri'ne dahil olmasa da bu ülke ile siyasi birlik içerisinde olan ada Amerika Birleşik Devletleri'nin ada bölgeleri içerisinde yer almakta olup, Büyük Okyanus'ta bulunmaktadır. Ada Japonya'nın güneyinde, Guam'ın da kuzeyinde yer almaktadır.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Madeira Adası Ada Portekiz'e bağlı bir konumda olup ülke içerisinde özerk bir statüye sahip konumdadır. Ada aynı zamanda da Avrupa Birliği bölgesi olarak da kabul edilmektedir.
			Mayotte Bölge Fransa'ya bağlı bir il konumunda olup, Fransa'nın denizaşırı illeri'nden biri olarak kabul edilmektedir. 2011 yılında il statüsüne kavuşan ada, 2014 yılından itibaren Avrupa Birliği toprağı olarak kabul edilmiştir. Ada her ne kadar Fransa'ya bağlı olsa da, Komorlar adanın güncel statüsünü kabul etmemekte olup, ada üzerinde hak iddia etmektedir.
			Man Adası İrlanda Denizi içerisinde yer alan ada Büyük Britanya içerisinde yer almamasına rağmen Britanya kraliçesine tabi bir konumdadır. Ada konumu gereği Avrupa Birliği bölgesi olarak da kabul görmemektedir.
			Martinik Bölge Fransa'ya bağlı bir il konumunda olup, Fransa'nın denizaşırı illeri'nden biri olarak kabul edilmektedir. Karayip'te yer alan Martinique, Fransa'ya tam bağlı olmasında dolayı Avrupa Birliği bölgesi olarak kabul edilmekte olup, aynı zamanda NATO üyesidir. Martinique sınırları içerisinde para birimi olarak AB para birimi olan Euro kullanılmaktadır.
			Melilla Özerk şehir konumunda olan Melilla, İspanya'ya bağlı bir konumda olup, Afrika kıtasında yer almaktadır. Fas'ın kuzey bölgesine yer alan ve 13,4 km² yüz ölçümüne sahip olan şehir 1497 yılında bu yana İspanya idaresinde bulunmaktadır.
			Midway Adası Amerika Birleşik Devletleri'ne dahil olmasa da bu ülkenin hakimiyetinde olan ada Amerika Birleşik Devletleri'nin küçük dış adaları içerisinde yer almakta olup, Büyük Okyanus'ta bulunmaktadır. Yaşamın olmadığı ada Albatros kuşları için önemli bir kuluçkalama merkezi konumundadır.
			Montserrat Ada iç işlerinde özerk bir konumda Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge olup, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir. Karayip'te bulunan ada diğer birçok Britanya Denizaşırı Toprakları üyesi gibi Avrupa Birliği'ne dahil değildir.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Navassa Adası Amerika Birleşik Devletleri'ne dahil olmasa da bu ülkenin hakimiyetinde olan ada Amerika Birleşik Devletleri'nin küçük dış adaları içerisinde yer almakta olup, Karayip'te Haiti ile Jamaika arasında bulunmaktadır.
			Norfolk Adası Ada Avustralya'da herhangi bir eyalete ya da eyalet bölgesine bağlı olmamakla birlikte bu ülkenin dış bölgelerinden birini oluşturmaktadır. Ada'nın yönetimi Avustralya Doğa, Spor ve Bölgeler Bakanlığı tarafından gerçekleştirilmektedir.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Paskalya Adası Ada Şili'nin denizaşırı bölgelerinde biri konumunda olup, bu ülkenin Valparaíso bölgesine bağlıdır. Ada Büyük Okyanus'ta yer almakta olup, coğrafi olarak da Polinezya'ya dahildir.
			Palmyra Atolü Amerika Birleşik Devletleri'ne dahil olmasa da bu ülkenin hakimiyetinde olan ve üzerinde yaşam olmayan ada Amerika Birleşik Devletleri'nin küçük dış adaları içerisinde yer almakta olup, Büyük Okyanus'ta Hawaii'nin 1.800 km güneybatısında bulunmaktadır.
			Pitcairn Adaları Ada iç işlerinde özerk bir konumda Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge olup, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir. Büyük Okyanus'ta bulunan ada diğer birçok Britanya Denizaşırı Toprakları üyesi gibi Avrupa Birliği'ne dahil değildir.
			Porto Riko Ada, Amerika Birleşik Devletleri'nin dış bölgelerinden biri konumunda olup, ABD ile işbirliği içerisinde yer alan bölge konumundadır.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Réunion Bölge Fransa'ya bağlı bir il konumunda olup, Fransa'nın denizaşırı illeri'nden biri olarak kabul edilmektedir. Hint Okyanusu'nda yer alan Réunion, Fransa'ya tam bağlı olmasında dolayı Avrupa Birliği bölgesi olarak kabul edilmekte olup, aynı zamanda NATO üyesidir. Réunion sınırları içerisinde para birimi olarak AB para birimi olan Euro kullanılmaktadır.
			Ross Bölgesi Antarktika 'da bulunan ve Yeni Zelanda tarafından hak iddia edilen bir bölgedir.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Saba Güney Amerika'da Venezuela'nın kuzey kıyılarında yer alan ada Hollanda'ya bağlı bir bölgedir. 2010 yılına kadar Bonaire ve Sint Eustatius adaları gibi diğer adalarla Hollanda Antilleri'ni oluşturan Saba, bu yıldan itibaren diğer adaların da olduğu gibi bağımsız adalar haline getirilmiş ve Hollanda'nın anakara dışında yer alan ve hiçbir ile bağlı olmayan özel bölgeleri olarak belirlenmiştir.
			Sark Manş Adaları içerisinde yer alan ve bu adalar içerisinde büyüklük olarak dördüncü konumda olan ada Büyük Britanya içerisinde yer almamasına rağmen Britanya kraliçesine tabi bir konumdadır. Ada Guernsey adasına bağlı bir konumdadır.
			Saint Barthélemy Bölge Karayip'te Fransa'ya bağlı bir bölge olarak yer almakta olup, Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu'ndan biri olarak kabul edilmektedir. Adada her ne kadar AB para birimi Euro kullanılıyor olsa da, ada Avrupa Birliği bölgesi olarak kabul edilmemektedir.
			St. Helena Ada iç işlerinde özerk bir konumda Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge olup, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir. 2009 yılına kadar her üç adayı da kapsayacak şekilde Saint Helena adası olarak adlandırılan adalar, söz konusu yılda gerçekleştirilen yasa değişikliği ile diğer iki adaya da eşit statü verilmiş ve günümüzde de kullanılan Saint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha resmi adı kullanılmaya başlanmıştır.
			Saint Martin Bölge Karayip'te Fransa'ya bağlı bir bölge olarak yer almakta olup, Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu'ndan biri olarak kabul edilmektedir. Adada AB para birimi Euro kullanılmakta olup, ada Avrupa Birliği bölgesi olarak kabul edilmektedir.
			Saint Pierre ve Miquelon Bölge Atlas Okyanusu'nda Kanada açıklarında Fransa'ya bağlı bir bölge olarak yer almakta olup, Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu'ndan biri olarak kabul edilmektedir.
			Sint Eustatius Güney Amerika'da Venezuela'nın kuzey kıyılarında yer alan ada Hollanda'ya bağlı bir bölgedir. 2010 yılına kadar Bonaire ve Saba adaları gibi diğer adalarla Hollanda Antilleri'ni oluşturan Sint Eustatius, bu yıldan itibaren diğer adaların da olduğu gibi bağımsız adalar haline getirilmiş ve Hollanda'nın anakara dışında yer alan ve hiçbir ile bağlı olmayan özel bölgeleri olarak belirlenmiştir.
			Sint Maarten Güney Amerika'da Venezuela'nın kuzey kıyılarında yer alan ve iç işlerinde özerk bir konuma sahip olan ada Hollanda'ya bağlı bir bölgedir.
			Svalbard Ada Norveç Krallığı içerisinde yer almakta olup bu ülkeye bağlı bir bölge konumundadır. Takımadalar ülke anakaranın kuzeyinde Arktik Okyanusu'nda yer almaktadır.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Tristan da Cunha Ada iç işlerinde özerk bir konumda Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge olup, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir. 2009 yılına kadar her üç adayı da kapsayacak şekilde Saint Helena adası olarak adlandırılan adalar, söz konusu yılda gerçekleştirilen yasa değişikliği ile diğer iki adaya da eşit statü verilmiş ve günümüzde de kullanılan Saint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha resmi adı kullanılmaya başlanmıştır.
			Tokelau Ada toplamda üç atolden oluşmakta olup, Yeni Zelanda'ya bağlı bir konumdadır.
			Turks ve Caicos Adaları Ada iç işlerinde özerk bir konumda Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge olup, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak kabul edilmektedir. Karayip'te yer alan ada topluluğu iki ada birleşiminden oluşmaktadır.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Wake Adası Amerika Birleşik Devletleri'ne dahil olmasa da bu ülkenin hakimiyetinde olan ada Amerika Birleşik Devletleri'nin küçük dış adaları içerisinde yer almaktadır. Büyük Okyanus'ta yer alan ada topluluğu toplam üç adet mercan resifi adasından oluşmaktadır.
			Wallis ve Futuna Adaları Bölge Polinezya'da Fransa'ya bağlı bir bölge olarak yer almakta olup, Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu'ndan biri olarak kabul edilmektedir. Adalar topluluğu Avrupa Birliği içerisinde yer almamakta olup, para birimi olarak CFP frangı kullanılmaktadır.

Konum	Bayrak	Arma	Bölge
			Yeni Kaledonya Büyük Okyanus'ta Avustralya'nın doğusunda yer alan ada Fransa toprağı olarak kabul edilmekte olup, kesin bir statüsü bulunmamaktadır. Ada genelinde 2014 ile 2019 yılları arasında gerçekleştirilmesi düşünülen referandum ile adanın geleceği ile ilgili kesin adım atılması planlanmaktadır.

Devamı